Wchodząc na rynek jako nowy przedsiębiorca, natrafia się na liczne wyzwania i pułapki prawne, które mogą zaważyć na przyszłości działalności. Polski system prawny oferuje jednak pewne zabezpieczenia, które pomagają nowym firmom na początku ich drogi. Jednym z takich zabezpieczeń jest prawo do błędu, wprowadzone w życie 1 stycznia 2020 roku. Celem tego artykułu jest wyjaśnienie, kto i w jakich okolicznościach może skorzystać z tego prawa, jakie działania wykluczają możliwość skorzystania z tego przywileju oraz jak nowi przedsiębiorcy mogą lepiej zrozumieć i stosować prawo do błędu w swojej codziennej działalności.
Kto może skorzystać z prawa do błędu w prowadzeniu działalności?
Prawo do błędu jest szczególnym rodzajem zabezpieczenia, które ma na celu wspieranie nowych przedsiębiorców w pierwszych krokach prowadzenia działalności gospodarczej. Osoby, które mogą skorzystać z tego prawa, to przede wszystkim nowi przedsiębiorcy, zdefiniowani jako osoby, które prowadzą działalność nie dłużej niż jeden rok. Aby móc skorzystać z prawa do błędu, muszą być spełnione dwa główne warunki: przedsiębiorca musi być zarejestrowany w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), a od momentu rozpoczęcia działalności nie mogło minąć więcej niż 12 miesięcy.
Jest to szansa na uniknięcie niektórych konsekwencji prawnych wynikających z nieświadomych błędów w interpretacji skomplikowanych przepisów. Jest to szczególnie ważne, gdy weźmiemy pod uwagę, że nowi przedsiębiorcy często nie dysponują jeszcze odpowiednią wiedzą prawną lub dostępem do profesjonalnego doradztwa. Prawo do błędu może być stosowane nawet, jeśli działalność była prowadzona wcześniej, ale została zawieszona lub zakończona na przynajmniej 36 miesięcy przed ponownym rozpoczęciem.
Pouczenie zamiast mandatu: aplikacja prawa do błędu w praktyce
Procedura związana z prawem do błędu przewiduje, że w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów przez przedsiębiorcę, właściwy organ zamiast od razu nakładać grzywnę lub inną sankcję, powinien wezwać do usunięcia naruszeń i ich skutków. Jest to kluczowy moment, który umożliwia przedsiębiorcy skorzystanie z przewidzianej szansy na poprawę i nauczenie się z doświadczenia, co daje możliwość uniknięcia bardziej rygorystycznych konsekwencji.
W praktyce, jeżeli przedsiębiorca, po otrzymaniu wezwania, skutecznie zlikwiduje naruszenie i jego konsekwencje, nie będzie podlegał sankcjom za swoje działania. Takie podejście ma na celu nie tylko karanie, ale przede wszystkim edukowanie i wspieranie przedsiębiorców w rozwoju ich działalności. Organ może także zdecydować się na samą procedurę pouczenia, jeśli przedsiębiorca samodzielnie, bez wezwania, naprawi stwierdzone naruszenia i powiadomi o tym odpowiednie władze.
To elastyczne podejście sprzyja uczciwej postawie przedsiębiorców i pozwala na rozwój zdrowego środowiska biznesowego, które jest zrozumiałe i przystępne dla nowych graczy na rynku.
Granice prawa do błędu: kiedy przedsiębiorca traci to uprawnienie?
Prawo do błędu nie jest niestety rozwiązaniem uniwersalnym i nie obejmuje wszystkich możliwych błędów w prowadzeniu działalności. Istnieją określone sytuacje, w których przedsiębiorca nie będzie mógł skorzystać z tego uprawnienia, co ma na celu zapobieganie nadużyciom oraz zachowanie odpowiedzialności za poważne naruszenia prawa. Przedsiębiorcy tracą prawo do błędu w szczególnie rażących przypadkach naruszeń, gdzie:
- Naruszenie dotyczy przepisów prawa, które zostały naruszone już w przeszłości przez tego samego przedsiębiorcę.
- Naruszenie przepisów jest rażące i nie można go łatwo naprawić.
- Nie jest możliwe usunięcie naruszeń przepisów prawa lub te naruszenia wywołały nieodwracalne skutki.
- Konieczność nałożenia grzywny wynika z ratyfikowanej umowy międzynarodowej albo bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej.
- Naruszenie polega na działaniu bez uzyskania wymaganej wcześniej zgody, zezwolenia lub pozwolenia właściwego organu, jeśli przepisy przewidują obowiązek ich uzyskania.
W przypadku, gdy naruszenie trwało dłużej niż rok od rozpoczęcia działalności, a przedsiębiorca przekroczył już 12-miesięczny okres objęty prawem do błędu, również nie może on skorzystać z tego uprawnienia. To podkreśla, że prawo do błędu ma na celu wspieranie uczciwych, ale nieświadomych błędów, a nie chronienie przedsiębiorców, którzy systematycznie lub celowo łamią prawo.
Edukacja i prewencja: jak przedsiębiorcy mogą lepiej zrozumieć prawo do błędu?
Rozumienie i właściwe stosowanie prawa do błędu wymaga od przedsiębiorców nie tylko znajomości przepisów, ale również świadomości granic i możliwości, jakie to prawo oferuje. Edukacja w zakresie prawa biznesowego jest kluczowa, a zdobycie tej wiedzy może znacząco przyczynić się do uniknięcia potencjalnych problemów prawnych.
Szkolenia i warsztaty
Zainicjowanie regularnych szkoleń i warsztatów, które pomogą nowym przedsiębiorcom zrozumieć, jakie błędy są dopuszczalne, a które mogą prowadzić do utraty prawa do błędu, jest jednym z najlepszych sposobów na poprawę ich kompetencji prawnych.
Dostęp do zasobów online
Korzystanie z zasobów online, takich jak oficjalne portale rządowe czy niezależne platformy edukacyjne, może również pomóc przedsiębiorcom w lepszym zrozumieniu obowiązujących ich przepisów oraz w nauczeniu się, jak prawidłowo reagować na potencjalne zarzuty.
Współpraca z doradcami prawnymi
Regularna współpraca z doradcami prawnymi, którzy mogą oferować bieżącą pomoc i porady w zakresie spełniania obowiązków prawnych oraz unikania błędów, jest nieocenioną wartością dla każdego, kto prowadzi działalność gospodarczą.
Tworzenie społeczności przedsiębiorców
Budowanie społeczności lokalnych przedsiębiorców, gdzie mogą oni dzielić się doświadczeniami i najlepszymi praktykami, również przyczynia się do wzrostu świadomości i umiejętności radzenia sobie z przepisami.
Wdrażając te środki, przedsiębiorcy mogą nie tylko skutecznie wykorzystywać prawo do błędu jako szansę na naukę i rozwój, ale także unikać sytuacji, w których mogliby tego prawa stracić.
Uwaga: Informacje na stronie mają charakter wyłącznie informacyjny i nie zastąpią porady finansowej lub prawnej.
